Verminder, in het belang van de jongeren, het aantal uren in de klas tot op het niveau van de basisschool.

Het nieuwe schooljaar is straks een feit.  Voor sommigen wordt het een blij weerzien, voor anderen betekent het de enige vorm van stabiliteit en structuur in hun leven. Nog anderen zien het met frisse tegenzin tegemoet. De te beperkte vrijheid, het lange stilzitten, het onvoldoende uitdagende of net té uitdagende curriculum, de stress wegens niet aflatende testen en evaluaties, onvoldoende tijd voor eigen interesses... zijn hier debet aan. De diversiteit aan kinderen en noden is enorm, de uitdaging navenant. Maatwerk is daarbij aangewezen. CLB en zorgleraren staan klaar om op die noden in te spelen.  Desondanks nemen steeds meer ouders hun toevlucht tot betalende externe begeleiding ter ondersteuning van hun kinderen. Dit is symptomatisch voor een te beperkt zorgaanbod op school.

Finland

Willen we echter, conform de internationale verdragen die door ons land werden geratificeerd, gelijke kansen en het recht op maximale ontplooiingskansen voor iedereen honoreren, dan moet die ondersteuning op school, zoals in Finland, veel sterker worden uitgebouwd. Dan moeten we ook vanuit die diversiteit accepteren dat sommigen meer ruimte nodig hebben. Als onderwijs, ondanks haar doel om kinderen optimale kansen te bieden, voor sommigen een bron van problemen wordt, moet het zichzelf kunnen relativeren en zich niet opdringen maar een stap terug durven te zetten. In het secundair onderwijs is daarvoor een zeer probaat maar onbenut middel voorhanden, met name een vermindering van het aantal lestijden tot op het niveau van de basisschool.  Ondanks de wettelijke vereiste van slechts 28 lestijden richten scholen er systematisch 32 (aso) tot 36 (tso en bso) in. Niet iedereen is daar echter bij gebaat, integendeel. Waarom worden schoolmoeë jongeren langer dan vereist op school gehouden?  Sommige CLB's signaleren steeds meer jongeren die de schoolse druk niet meer aankunnen. Een toenemend aantal jongeren krijgt de diagnose ADHD, niet zelden onder impuls van de school die zich stoort aan het gedrag van de jongeren in kwestie. Waarom prefereren we time-outs, drop-outs en medicijnen boven deze eenvoudige ingreep? Sommigen hebben geen nood aan meer leerstof, maar net aan extra hulp en ondersteuning. Die zou kunnen worden geboden in de vrijgekomen tijd na reductie van het aantal lestijden.  Waarom zouden we al die jongeren deze flexibiliteit ontzeggen?

Latijnse zonder Latijn

Ook 'sterke' leerlingen zijn niet steeds gebaat met een maximum aantal lestijden. Vaak hebben zij andere interesses die niet minder verrijkend zijn dan de extra uren die op school worden aangeboden. Van oudsher krijgen 'sterke' leerlingen het advies om klassieke talen te volgen. De niet-geïnteresseerden opteren vaak voor een 'moderne' richting waarbij in vele scholen voor de hoofdvakken meer oefentijd wordt uitgetrokken, hoewel zij daar geen nood aan hebben.  Maximale ontplooiingskansen? Voor dergelijke leerling is een brede eerste graad, waarbij de hoofdvakken niet nodeloos worden uitgerekt, maar waar die uren worden ingevuld met andere optievakken, wellicht verrijkender. En dat ondanks de anders terechte waarschuwingen voor het risico op nivellering naar omlaag bij veralgemening van een brede eerste graad. Maar een 'Latijnse zonder Latijn', wat resulteert in een snellere 'moderne' op 28 lestijden, zou een perfect legaal, en zeer efficiënt aanbod zijn. Het schept ruimte voor doelgerichte zorg en voor het concept van de brede school.

Concurrentiestrijd

Waar wachten we op? Dat die belangrijke mogelijkheid, die tot de keuzevrijheid van ouders en leerling moet behoren, zelfs niet in crisissituaties wordt aangeboden, vindt soms zijn oorsprong in onwetendheid, maar ook in belangen die niet rijmen met die van de jongeren. In een scholenlandschap waar scholen en koepels in een onderlinge concurrentiestrijd zijn verwikkeld, waarbij kwantiteit vaak onterecht als een uiting van kwaliteit wordt beschouwd, heerst immers bezorgdheid voor de naam van de school of voor de gepercipieerde kwaliteit. Ook vreest men een negatieve impact op de tewerkstelling van leraren indien minder lesuren zouden worden ingericht. Beide argumenten houden echter geen steek en gaan voorbij aan het doel van onderwijs.  Het huidige aanbod met meer lestijden moet niet worden gestaakt, het dient te worden uitgebreid met een programma met minder lestijden. De vrijgekomen uren kunnen worden ingevuld met extra tijd voor nascholing van leraren en remediëring. Ook het lerarentekort, dat mede door de massale lestijden op de spits wordt gedreven, ontkracht dit tewerkstellingsargument. Verder is ook opvang geen valabel argument. Leerlingen zouden immers evenveel les hebben als kinderen in de basisschool.

Bron: De Morgen 31/08/2013